در بقعه شمس تبریزی تنها یک سردیس، یک مناره حسینیه نصرت مشهد و سنگ مزار وجود دارااست و این تک تک سهم شمس تبریزی در آرامگاهش میباشد.
در مسافت سه کیلومتری از راءس شهر خلق و خوی استان آذربایجان غربی، در میان منزل های بلوار شمس تبریزی در محله امامزاده، برجی از شاخ های قوچ به بلندی تقریبی ۱۴ تا ۱۵ متر قرار گرفته که به مناره شمس تبریزی مشهور میباشد. آرامگاه شمس تبریزی در مسافت ۱۰ متری از مناره جای دارد.
معماری مناره آرامگاه شمس تبریزی
مناره ای قشنگ در صحن حرم شمس تبریزی، از صوفیان و عارفان پرآوازه اهل ایران وجود دارااست. مناره شمس تبریزی ساختمان بلند زیبایی میباشد که در قبل در اواسط گلشن آدرس حسینیه نصرت مشهد مشجری در کناره شمال غربی شهر خلق و خوی قرار داشت و امروزه در بین ایجاد کرد و سازهای تازه شهری، در محله شمس الدین تبریزی شهر اخلاق مکان گرفته میباشد.
مناره بقعه شمس تبریزی در محله ی امامزاده اخلاق که حدود 2.5 کیلومتر از راءس شهر مسافت داراست قرار بخشید. بر طبق اسم کوچه هایی که درین حیطه با اسم شمس نا مگذاری شدهاست، این محله را محله شمس تبریزی نیز می نامند
مناره آرامگاه شمس تبریزی نام برده با 40/3 متر قطر و ۱۵ متر طول در مسافت ۱۰ متری از بقاع قراردارد.
سطح بیرونی این مناره با شاخهایی از قوچ وحشی تزیین گردیدهاست که فرمان روا اسماعیل صفوی طی اقامت چهل روزه اش در کوه چله منزل خلق شکار کرده بود.
مدارک و تصاویر مینیاتوری باقیمانده از بقعه شمس تبریزی در شهرستان خلق علامت میدهد، این سازه در بالا از سه مناره به دور قبر شمس تبریزی تشکیلشده بود.
این جای قبلی 3 مناره داشته میباشد که بدور قبر شمس تبریزی را گرفته بوده میباشد. هر 3 مناره طول 15 متری داشتمد و هم صورت هم بوده اند. معماری اسلامی اهل ایران این مناره ها از نوع سلجوقی میباشد که مثال هایی از آن را در کرمان هم میبینیم.
مطابق ماجرا، شاخ ها و جمجمه ی قوچ های مو جود در بدنه ی این مناره که سراسر آن را پوشانده میباشد، نتیجه ها شکار یک روزه ی فرمانروا اسماعیل نخستین بوده میباشد.
این مناره ها به نوعی توان فرمانروا را رزرو حسینیه نصرت مشهد در مبارزه و شکار نماد می داده اند. 2 مناره از این 3 مناره امروزه از دربین رفته میباشد و امروزه صرفا یک مناره از آنان باقیمانده میباشد.
صورت مناره آرامگاه شمس تبریزی به طور استوانه ای میباشد و از خشت و رمز گوچ های شکار گردیده ایجاد شده است. درون این مناره پله پله دوار جای دارد که به بالای مناره میرسد
مناره بقاع شمس تبریزی صرفا کله منار تشکیلشده از جمجمه حیوانها وحشی در سطح مملکت میباشد که از سوانح طبیعی و رخداد های گوناگون جان تندرست به در برده میباشد
این مناره به طور مجوف بوده و پلکان مارپیچی از ورودی مناره که در بخش زیر آن جایدارد، به انتهای مناره و به نصیب موذن آن منتهی میشود که رو به قبله داراست. .
پی و حدود ۵۰ سانتی متر از تحت سازه با سنگ تاسیس شده است. گرچه کمی از پی آن به خیال رسوبات سیل و غیره پایین خاک جای دارد.
از این بخش به بعد از آن در مناره آرامگاه شمس تبریزی، از خشت به کارگیری کرده که در میانه آجرها، کله های قوچ گذارده گردیده اند.
این مناره از دید هیبت به سه قسمت تقسیم گردیده ، نصیب پایینی و انتهای آن که کوچکتر از نصیب میانی میباشد، به طور معمولی می باشند نصیب میانی مزین به شاخ قوچ وحشی میباشد.مقصود شماره تلفن حسینیه نصرت مشهد از تشکیل داد آن به احتمال زیاد اکران اقتدار شاه بوده که در یک روز توانسته میباشد به قدری قوچ وحشی شکار نماید که شاخ آن ها در سطح فرنگی یک مناره به شغل رفته اند.